Iedereen die zelf zaait heeft het wel eens meegemaakt: bakjes in de vensterbank, een tevreden gevoel en ‘voorpret’ voor wat je werk later in het seizoen zal opleveren. Een veelbelovend begin en dan na een tijdje: wiebelige, kronkelende, knakkende en vergelende stengeltjes. ’t Luistert gewoonweg best nauw als je binnen voorzaait, want ook al is het kiemen wel gelukt, dan nog staan de zaailingen snel te droog, of net te nat, of in net te weinig licht. Maar: een koude bak op de volkstuin kan een mooie middenweg zijn tussen binnen voorzaaien (en lekker bijtijds beginnen…) of langer wachten en pas buiten zaaien als het echt lente is.
Plaats van de koude bak Naar het zuiden gericht (met de hogere achterzijde naar het noorden) en op een beschutte plaats.
In een koude bak zaaien is, net als binnen of in een kasje zaaien, een vorm van gecontroleerd zaaien: je hebt een aantal omstandigheden net iets meer in de hand. Doordat de bak de zaailingen afschermt, heeft nadelig weer minder invloed op de groei. En als de insectenwereld weer actief wordt: in de bak zijn je kwetsbare plantjes net iets minder toegankelijk… ook voor slakken bijvoorbeeld. En muizen. En vogels… Kortom: de voordelen wegen wel op tegen het nadeel van in de kou en gebukt te moeten staan zaaien.
Voor degenen die het willen gaan proberen hieronder een lijstje van wat je wanneer in de bak kunt zaaien. In januari: radijs en uien. In februari: nog steeds radijs, maar ook raapsteeltjes, kervel, spinazie, vroege bietjes, vroege worteltjes. En in maart, als het ook nog behoorlijk guur kan zijn: nog steeds worteltjes, bloemkool, knoflook, lenteui, pastinaak, peterselie, prei, rucola, sla, spruitkool, erwten en tuinbonen. Deze laatste kun je dan ook al wel buiten leggen/zaaien, maar als je daarmee in de bak begint en ze in tweede instantie pas in de tuin zet, zijn ze al lekker stevig en heb je iets meer kans dat vogels en muizen ze met rust laten.
Vanaf circa half mei worden de afdekramen definitief verwijderd, om verbranden van de oogst onder het glas te voorkomen.
De koude bak werkt ook aan het einde van het tuinjaar. Als het weinig zin meer heeft om in de volle grond te zaaien, kan dat nog wel in de koude bak. De planten staan er ’s winters zo beschut, dat ze heel wat kou en nattigheid kunnen overleven.